ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ
«Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας
Θά ῾θελᾳνὰ φωνάξω τ᾿ ὄνομά σου, ἀγάπη, μ᾿ ὅλη μου τὴν δύναμη.
Νὰ τ᾿ ἀκούσουν οἱ χτίστες ἀπ᾿ τὶς σκαλωσιὲς καὶ νὰ φιλιοῦνται μὲ τὸν ἥλιο
νὰ τὸ μάθουν στὰ καράβια οἱ θερμαστὲςκαὶ ν᾿ ἀνασάνουν ὅλα τὰ τριαντάφυλλα
νὰ τ᾿ ἀκούσει ἡ ἄνοιξη καὶ νά ῾ρχεται πιὸ γρήγορα
νὰτ ὸ μάθουν τὰ παιδιὰ γιὰ νὰ μὴν φοβοῦνται τὸ σκοτάδι,
Νὰ τὸ φωνάξω τόσο δυνατὰ ποὺ νὰ μὴν ξανακοιμηθεῖ κανένα ὄνειρο στὸν κόσμο
καμιὰ ἐλπίδα πιὰ νὰ μὴν πεθάνει.
Απόσπασμα
Οι στίχοι αυτοί, κυρίες και κύριοι, ανήκουν στον ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ και συγκεκριμένα από το ποίημα που φέρει τον τίτλο «Αὐτὸ τὸ ἀστέρι εἶναι γιὰ ὅλους μας», στον ποιητή, που αποφασίσθηκε φέτος να γίνει το σημερινό αφιέρωμα από το Μουσικό σχολείο Αγρινίου. Ένα ποιητή στο έργο του οποίου η έννοια της ΑΓΑΠΗΣ για κάθε άνθρωπο αποτελεί κεντρικό πυρήνα και άξονα, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται ή θα έπρεπε να περιστρέφονται όλες οι ανθρώπινες ενέργειες.
Το Μουσικό σχολείο από την ίδρυσή του στις φιλολογικές εκδηλώσεις για τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Κωστή Παλαμά, τον Νίκο Γκάτσο, τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Γιάννη Ρίτσο, τον Γιώργο Σεφέρη απέδωσε μελοποιημένη ποίηση των ποιητών. Πέρυσι έκανε το αφιέρωμα στον ποιητή, στιχουργό Μάνο Ελευθερίου και φέτος στον ποιητή Τάσο Λειβαδίτη. Γιατί όμως επιχειρούνται αυτά τα αφιερώματα; Πολύ γρήγορα θα μου επιτρέψετε να σταχυολογήσω ως πιο σημαντικούς τους ακόλουθους:
O πρώτος λόγος και ο πιο προφανής είναι γιατί οι άνθρωποι αυτοί μιλούν μέσα από τα έργα τους για αναλλοίωτες έννοιες και αξίες: την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη, την εθνική αναγέννηση, την ανθρώπινη φύση, την αγάπη, τη φιλία, τον ανθρώπινο πόνο, και δίνουν τους τρόπους ανατροπής της αδικίας και του εκάστοτε –στον κόσμο- κατεστημένου. Ο δεύτερος λόγος είναι γιατί μέσα από το έργο τους δίνουν στο σημερινό άνθρωπο ένα modusvivendi, ένα τρόπο ζωής για κάθε περίσταση της ζωής τους και διατρανώνουν ότι μόνο μέσα από τις προαναφερόμενες αρχές και αξίες μπορεί να γίνει αισθητή η όποια αλλαγή και η αντίσταση στην όποια μορφής υποδούλωση από όπου και αν προέρχεται, ακόμη κι αν τα «παράθυρα» ή τα «τείχη» τα στήνει ο ίδιος ο άνθρωπος στον εαυτό του. Η μελοποίηση μέρους ή και ολόκληρου του ποιητικού έργου των ποιητών από μουσουργούς παγκόσμιας ή εγχώριας εμβέλειας αποτελεί επίσης ένα πολύ καλό λόγο για την προβολή του έργου τους και τη γνωστοποίησή τους στο ευρύ κοινό, καθώς όταν ο άνθρωπος μιλά για τα «πάθια» (κι εδώ η έννοια είναι διττή: πάθος δηλ αρνητικά σημεία του ανθρώπινου χαρακτήρα αλλά και πάθια με την έννοια του βάσανου) του μουσικά, εκφράζεται καλύτερα. Και έτσι η μουσική γίνεται ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον απλό άνθρωπο και τον ΠΟΙΗΤΗ, ο οποίος δε ζει πλέον σε αποστειρωμένα δωμάτια και δεν είναι αποκομμένος από το κοινό αίσθημα και λαϊκό φρόνημα. Και το κέρδος διπλό: γνωρίζεις τον ποιητή, γνωρίζεις τον συνθέτη, γνωρίζεις τον ερμηνευτή. Γνωρίζεις τελικά ότι αυτός ο ποιητής που δεν τον ξέρεις η νομίζεις ότι δεν τον ξέρεις, τον έχεις τραγουδήσει, έχεις ψελλίσει τους στίχους του, έχεις δέσει προσωπικές στιγμές μαζί του, έχεις μεγαλώσει σωματικά, νοητικά μαζί του και επομένως έχεις δέσει τη μοίρα σου με τη μοίρα του ως άτομο -μονάδα αλλά και συλλογικά ως λαός. Θα είμαστε ευτυχείς, κυρίες και κύριοι, όταν απόψε φεύγοντας από εδώ θα σας έχουμε δώσει μια καλή αφορμή να μάθετε για τον ΤΑΣΟ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ ή αν τον ξέρετε ήδη να εμβαθύνετε στο έργο του.Ως τελευταίο καλό λόγο αυτών των αφιερωμάτων από το σχολείο μας αποτελεί το χρέος που αισθανόμαστε ως εκπαιδευτικοί να γνωρίσουμε στους μαθητές μας, στα παιδιά μας- πέρα από όσα ορίζονται από τα αναλυτικά προγράμματα-πρόσωπα που έχουν διανύσει ως άνθρωποι χιλιόμετρα κοινωνικής παρατήρησης, ενδοσκόπησης και λογοτεχνικής δεινότητας.
Το αφιέρωμα , λοιπόν του Μουσικού σχολείου Αγρινίου στον Τάσο Λειβαδίτη έρχεται να προστεθείστα τόσα πολλά που έχουν γίνει προς τιμή του. Σε ακαδημαϊκή έρευνα που προβλήθηκε από την ΕΡΤ υπογραμμίζεται ως σημαντική η τάση γνωστοποίησης των ποιημάτων του Λειβαδίτη μέσα από τα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και μάλιστα είναι τόσο αξιοσημείωτος ο τρόπος που αγγίζει σήμερα το ποιητικό του έργο τους ανθρώπους της εποχής, ένας ποιητής που αποτελεί το ακριβώς αντίθετο αυτής της εποχής. Δηλαδή «σε καιρούς μεταμοντέρνου καπιταλισμού, συγκινεί τους ανθρώπους ένας μοντέρνος κομμουνιστής.
Ο Τάσος Λειβαδίτης ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε», σύμφωνα με το ομότεχνό του Τίτο Πατρίκιο
Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο τον Γιώργο Τσαγκάρη τον Μιχάλη Γρηγορίου, από το συγκρότημα Όναρ στο δίσκο «Αλαντίν, τελειώσαν οι ευχές σου» (2003).Συνυπέγραψε ακόμη με τον Κώστα Κοτζιά τα σενάρια των ελληνικών ταινιών «Ο θρίαμβος» και «Συνοικία το όνειρο» σε σκηνοθεσία τουΑλέκου Αλεξανδράκη. Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ρωσικά, Σερβικά, Ουγγρικά, Σουηδικά, Ιταλικά,Γαλλικά, Αλβανικά, Βουλγαρικά, Κινέζικα και Αγγλικά.
Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου», μια συλλογή την οποία ξεκινά να γράφει όταν ήταν εξόριστος στη Μακρόνησο το 1949), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»).
Κυρίες και Κύριοι,
Δε θα ήθελα να μιλήσω περισσότερο για τον Τάσο Λειβαδίτη και το έργο του. Αυτό θα το κάνει η κ. Γεωργιάδου Κυριακή, φιλόλογος του Σχολείου, την οποία θέλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ, γιατί είχε την πρωτοβουλία και την επιθυμία να μας σμιλέψει με την ποίηση του Λειβαδίτη. Θα το επιχειρήσουν μουσικά επάξια η κ. Γρέντζελου Ευγενία και κ Μαμασούλας Πάνος, τους οποίους επίσης θέλω να ευχαριστήσω για την ενορχήστρωση και διδασκαλία. Κυρίως όμως θέλω να ευχαριστήσω τα παιδιά του Μουσικού Συνόλου ΚΟΣΜΟΣ, τα οποία με την καθοδήγηση των δασκάλων τους θα γίνουν οι «γέφυρες» ανάμεσα στην ποίηση και την μουσική.
Ο Λειβαδίτης στην ποίηση του αγωνιά συνεχώς για τον ΚΟΣΜΟ και ως λέξη αναφέρεται συχνά στην ποίησή του. Γι΄ αυτό έγινε ο κόσμος μάτια μου , γι΄ αυτό για να σε συναντήσω. Σίγουρα είναι τυχαία η σύσταση του μουσικού συνόλου ΚΟΣΜΟΣ του σχολείου για να μας φέρνει σε επαφή με την μελοποιημένη ποιηση. Ένα τυχαίο γεγονός που όμως είναι τόσο όμορφο…
Θέλω κλείνοντας να μιλήσω δια στόματος του Λειβαδίτη μέσα από το όραμα του για τον ΚΟΣΜΟ, ένα κόσμο που ευωδιάζει γιατί επικρατεί η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Κάποτε θὰ ἀποδίδουμε δικαιοσύνη
μ᾿ ἕνα ἄστρο ἢ μ᾿ ἕνα γιασεμὶ
σὰν ἕνα τραγοῦδι ποὺ καθὼς βρέχει
παίρνει τὸ μέρος τῶνφτωχῶν
Ἀλλὰ τὰ βράδια τί ὄμορφα
ποῦ μυρίζει ἡ γῆ!
ΣΙΓΟΥΡΑ ΑΠΕΧΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΟΥΜΑΝΙΣΤΙΚΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ, ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΙΤΗΜΑ ΠΛΕΟΝ ΑΙΩΝΩΝ
Σας ευχαριστώ
Ομιλία για τον Τάσο Λειβαδίτη, 24-03-2019
- Πληροφορίες
- Κατηγορία: Ομιλίες εκπαιδευτικών
- Εμφανίσεις: 1151