" Ρεμπέτικο Τραγούδι"
Επιμέλεια: Δελβινιώτη Νεκταρία, Μουσικολόγος
Συνεργασία: Καψάλη Αργυρώ, μαθήτρια α' γυμνασίου
Μελίγκοβας Νικόλαος, μαθητής α' γυμνασίου
Το θέμα της γένεσης του ρεμπέτικου αποτελεί ένα άλυτο πρόβλημα, πράγμα που σημαίνει ότι το ίδιο επιδέχεται μόνο εικασίες. Ως η πλέον πιθανή υπόθεση, μπορεί να σταθεί εκείνη, η οποία υποστηρίζει ότι οι στίχοι των πρώτων ρεμπέτικων συνιστούν ένα κράμα από παλαιότερες επωδούς λαϊκών διστίχων, ορισμένων πόλεων και ιδιαίτερα της Σμύρνης, καθώς και δημοτικών τραγουδιών. Μουρμούρικα ονομάζονται τα παλιά άγνωστα ρεμπέτικα του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα που θεωρούνται τα πιο ωραία ρεμπέτικα τραγούδια. Εξ' άλλου, η λέξη μουρμούρης στη νεοελληνική αργκό είναι συνώνυμη της λέξης ρεμπέτης.
Αναφορικά με τη μετρική της ρεμπέτικης ποίησης, η δομή της συνίσταται από 15/σύλλαβους στίχους, χωρισμένους σε δύο ημιστίχια. Οι επιρροές που δέχτηκε το ρεμπέτικο τραγούδι εντοπίζονται στα νησιώτικα ερωτικά δίστιχα, τα γυρίσματα του δημοτικού τραγουδιού, στα πειραχτικά στιχάκια των Ιωαννίνων καθώς και στα νεότερα λαϊκά τραγούδια της Σμύρνης. Τα παλαιά μουρμούρικα τραγούδια ήταν αφ' ενός μακροσκελή, αφ' ετέρου τραγούδια χωρίς ρεφρέν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ρεφρέν πέρασε στο ρεμπέτικο από ένα άλλο μουσικό είδος, τις ευρωπαϊκές καντσονέτες, λίγο πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα ρεμπέτικα της Σμύρνης διέθεταν ένα σενάριο, δηλαδή το κάθε τραγούδι αποτελούσε μια ιστορία, μια αφήγηση.
Υποστηρίζεται ότι η μουσική των ρεμπέτικων αποτελεί ένα αμάλγαμα ρυθμικών και μελωδικών στοιχείων των λαών της Μικράς Ασίας, ενσωματωμένο με τα Ελλαδικά τοπικά τραγούδια από τη μικρή πολυεθνική κάστα, τους ρεμπέτες. Η κάστα συμπεριελάμβανε τουρκομερίτες, ρωμιούς, εβραίους και αρβανίτες - με μια διάκριση εντούτοις, τέτοια που να αποκλείει Κρητικούς και Ρουμανόβλαχους από τους κόλπους της.
Οι ρεμπέτες της Ελλάδας, στερούμενοι της δυνατότητας να συγκροτήσουν μια μικρή ορχήστρα, καθώς στη φυλακή απαγορευόταν από τον κανονισμό και στον τεκέ θα υποψίαζε την αστυνομία, κατέληξαν σε δύο μουσικά όργανα, τον μπαγλαμά και το μπουζούκι (τούρκικες λέξεις και οι δύο)
(Βιβλιογραφία: "Ρεμπετολογία", Ηλίας Πετρόπουλος)